Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Amerika ve İngiltere’den dönen 42 tarihi eseri tanıttı.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve İngiltere’den Antalya’ya iade edilen 42 tarihi eseri tanıtarak, kültür varlıkları kaçakçılığının önlenmesi ve tarihi eserlerin iade edilmesi konusunda çalışmalarını sürdürdüklerini belirtti. yasadışı yollarla pazarlanan ülkelere götürüldü.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yürüttüğü çalışmalar sonucunda ABD ve İngiltere’de ele geçirilen ve mahkeme kararıyla Türkiye’ye iade edilen Anadolu kökenli 42 tarihi eser, Antalya Arkeoloji Müzesi’nde gazetecilere tanıtıldı.
Müzede oluşturulan alanda sergilenen eserler arasında Burdur Boubon Antik Kenti kökenli Roma İmparatoru Caracalla’nın genç ve yaşlı versiyonlarını tasvir eden kafaların yanı sıra bronz kadın büstü ve erkek maskesi de yer alıyor.
Ayrıca İngiltere’den getirilen Boubon Antik Kenti’nden kalma, 6 bin yıl öncesine ait Kilia putlarının başları ve MS 2. yüzyıla tarihlenen anıtsal bir imparator heykeli de bulunuyor.
Tunç Çağı’nda eritilip başka objelerin yapımında kullanılan ve metal olması nedeniyle günümüze kadar ulaşan bronz eserlerin çok değerli olduğu söyleniyor.
Bakan Ersoy, eserlerin tanıtımında yaptığı konuşmada, temizlik çalışmalarının ardından 42 eserin ABD ve İngiltere’den dönüşünü sağlayarak ziyaretçilerle buluşturduklarını söyledi.
“Kültürel varlık kaçakçılığının önlenmesi ve hukuka aykırı olarak pazarlanan ülkelere götürülen eserlerimizin iade edilmesi konusunda çalışmalarımızı sürdürüyoruz.” Ersoy şunları söyledi:
“ABD’den ülkemize ve ilgili topraklara getirdiğimiz 41 eser arasında 22 adet Kilia tipi idol başı bulunmaktadır. Bu idoller Kalkolitik Dönem’e tarihlenmektedir ve yaklaşık 7 bin yıllıktır. Ayrıca çok önemli veriler de sağlamaktadırlar. Batı Anadolu’daki Kalkolitik dönem kültürünü anlama çabalarımız için.” Kilia tipi hasarsız idollerin çok nadir bulunduğunu ve bu eserlerden ikisini 2021 ve 2023 yıllarında bütünüyle iade ettiğimizi hatırlatmak isterim. Kilia idolleri, Constantine Brancusi, Amedeo Modigliani ve Henry Moore gibi isimlerin heykelleridir. 20. yüzyılın sanatsal dehaları arasında sayılıyor. “7 bin yıl önce eserlerine ve resimlerine ilham vererek günümüz çağdaş sanatına etki ettiler. Bu, kültürel mirasımızın dünya sanat yaşamındaki yansımalarını anlamamız açısından çok özel bir örnek.”
Eserler 60 yıl önce Boubon Antik Kenti yağmalanarak çalınmıştı.
Ersoy, iade ettikleri eserler arasında M.Ö. 7. ve 6. yüzyıla tarihlenen yaban keçisi tarzında yapılmış pişmiş toprak vazo, Kybele başı ve M.Ö. 6. yüzyıla tarihlenen kadın büstü, siyah figür bulunduğunu kaydetti. MÖ 6. yüzyılın sonlarına tarihlenen bir vazo ve MS 2. yüzyıla tarihlenen bir Minerva büstü yer almaktadır. Gümüş Kibele heykelciği ve Frig başlıklarına benzeyen bronz miğferlerin bulunduğunu ifade etti.
Türkiye’de 60 yıl önce Boubon Antik Kenti’nin yağmalanması sonucu çok sayıda anıtsal bronz ve mermer eserin çalındığını belirten Ersoy, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Yasa dışı olarak elde edilen bu eserlerin yasa dışı bir şekilde ABD’ye gelerek buradaki çeşitli müze ve koleksiyonlara satıldığı anlaşıldı. Boubon Antik Kenti’nde uzun süredir devam eden bu kaçakçılık olaylarıyla ilgili soruşturma kapsamında New York Büyükşehir Belediyesi, Müzede “İstanbul’da sergilenen Olgun Caracalla Kafası, Fordham Müzesi’nde sergilenen Genç Caracalla kafası, Worcester Müzesi’nde sergilenen kadın başı, Boston Güzel Sanatlar Müzesi’nde sergilenen sakallı erkek maskesi ile ilgili modüllerin de ilgiyle karşılanması beni sevindiriyor.” ve diğer Boubon heykelleri ülkemize iade edildi.”
İngiltere’den döndükleri Boubon Antik Kenti’ne ait buldukları imparator heykelinin bulunduğuna dikkat çeken Ersoy, eserin iade süreci, ülkelerle işbirlikleri ve imzaladıkları anlaşmalar açısından değerli olduğunu vurguladı. uluslararası kamuoyu üzerindeki güçlü etkisini anlamaktır.
Ersoy, Amerika’daki Christie’s Müzayede Evi’nde satışa sunulan heykeli 2011 yılında bir koleksiyoncunun satın aldığını ancak son yıllarda Manhattan Bölge Savcılığı ile birlikte yürütülen çalışmanın uluslararası basına da yansımasıyla bu şahsın hale geldiğini ifade etti. İngiltere’deki koleksiyonunda söz konusu eserin yasa dışı menşeli olduğundan haberdardı. .
Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi, Manhattan Bölge Savcılığı ve İç Güvenlik Soruşturmaları arasındaki ilişkinin önemine dikkat çeken Ersoy, şöyle konuştu:
“Bugün bu kurumlar arasında güvene dayalı olarak kurulan mesleki işbirliğinin sonuçlarını hep birlikte kutluyoruz. Son beş yıldır kültürel varlık kaçakçılığının önlenmesi alanında Manhattan Bölge Savcılığı ile yakın temas halindeyiz. Bu grup şu isimlerden oluşuyor: işini en ahlaklı şekilde yapan, etik unsurlara bağlı, son derece çalışkan insanlar. İlgili oldukları ülkelerden hukuka aykırı olarak çıkarılan eserlerin iadesini sağlayarak hem zamanında yapılan hataları düzeltiyorlar, hem de uluslararası imaja olumlu katkı sağlıyorlar. Bu nedenle ABD yetkililerinin hem Manhattan Bölge Savcılığı’na hem de İç Güvenlik Soruşturmalarına bu alanda destek vermesi son derece yerindedir. Harekete geçtiklerini vurgulamak isterim.”
Eserlerin geri verilmesinde emeği geçenlere teşekkür eden Bakan Ersoy, toplumda kültür varlıkları ve kaçakçılıkla mücadele konusunda farkındalığın artırılmasına yönelik verilen desteğin önemli olduğunu kaydetti.
“Türkiye ile ABD arasındaki işbirliğini sürdüreceğiz”
ABD’nin İstanbul Başkonsolosu Julie Eadeh de Türkiye’nin çok değerli kültürel miras ve kaynaklara sahip olduğunu belirtti.
Kültür varlıklarının korunmasına yönelik yaptıkları anlaşmaya değinen Eadeh, “Bu güzel iş birliğinin ikili anlaşmalar sayesinde devam edeceğini düşünüyorum. Geçmişin korunarak gelecek nesillere aktarılması konusu sadece Türkiye için değil, Türkiye için de önemli. Tüm dünyayla kültürel mirasın korunması konusunda Türkiye ile iyi ortaklığımızı ve işbirliğimizi sürdüreceğiz.” dedi.
Konuşmaların ardından Bakan Ersoy, Başkonsolos Eadeh, AK Parti ve MHP Antalya milletvekilleri ile kamu kurumu yöneticileri çalışmaları inceledi.
